2022:

Reprise Nederlandse première ‘Requiem voor gevallen broeders’ van de componist Aleksandr Kastalski op zaterdag 2 juli 2022 door vocaal ensemble Amer Consort.

Over het Requiem voor gevallen broeders
Kastalski schreef dit requiem in de Eerste Wereldoorlog. Historische juistheid en de sterke drang om eer te betonen aan de soldaten die in opstand kwamen tegen de vijand, ongeacht hun afkomst of religie, waren voor hem de belangrijkste drijfveren om het stuk te maken. Kastalski wilde ook dat zijn requiem niet alleen de gestorvenen zou begeleiden op hun laatste reis, maar ook de achterblijvers zou ‘verbroederen’.

Het Requiem voor gevallen broeders is niet alleen een oorlogstragedie en een krachtig muzikaal weerwoord op de gruwelijkheden van de Eerste Wereldoorlog, het roept ook op tot een sterke internationale verbondenheid van alle vredelievende mensen. Met de afschuwelijke oorlog van Poetin op de achtergrond is het stuk daarom ook vandaag de dag bijzonder actueel.

We leven in een wereld waarin de oplopende geopolitieke spanningen steeds sterker in het nieuws zijn. Na een lange periode zonder grote gewapende conflicten is een grote oorlog op het Europese continent niet meer denkbeeldig.  Oorlog betekent altijd slachtoffers aan beide kanten, de te betalen prijs in menselijk leed voor oorlog is hoog.

Wij hopen dat de uitvoering van dit requiem “Broederlijke Herinnering” een bijdrage mag leveren aan de vrede tussen de volkeren.

Er bestaan verschillende versies van het stuk en geen daarvan is tot nu toe eerder in Nederland uitgevoerd. Na de Russische revolutie van 1917 verdween het stuk ergens in de archieven. Begin deze eeuw is het stuk weer van de plank gehaald en erkend als een belangrijk werk van Kastalski. Door experts wordt het stuk ‘buitengewoon origineel’ genoemd en de a capella-versie wordt op een vergelijkbaar muzikaal niveau geschat als de ‘Nachtwake’ van Rachmaninov (opus 37, ook bekend als de ‘Vespers’).

Kamerversie
Een belangrijke reden voor musicoloog Graham Hair om een bewerking te maken voor kamerkoor, is dat hij het Requiem op deze manier gemakkelijker bereikbaar wilde maken voor ‘gewone’ koorverenigingen. De strijkers kunnen bij zijn versie pal voor het koor plaatsnemen, waardoor er meer contact mogelijk is tussen zangers en spelers.  Graham Hair stelt het stuk kosteloos aan dirigente Leenke de Lege ter beschikking:  ‘Please take the material as a contribution to the advancement of Kastalski in The Netherlands!’

Over de componist Kastalski
Kastalski wordt beschouwd als de grondlegger van de ‘Nieuwe Russische Richting’ binnen de Russische koormuziek. Hij was de eerste componist die erin slaagde melodieën van oude Russische geestelijke gezangen en inheemse volksmuziek-elementen op een overtuigende manier in zijn muziek te verwerken. In de twee eeuwen vóór Kastalski was de – op zichzelf prachtige – muziek van Russische componisten grotendeels gebaseerd op westerse componeerstijlen.

Door zijn baanbrekende werk vormde Kastalski een grote inspiratie voor andere componisten. Zo adviseerde hij de in Nederland bekendere componist Rachmaninov bij het schrijven van onder meer zijn beroemde Vespers.